Wanneer spreekt we van MIST !
Wanneer kleine waterdruppeltjes in de atmosfeer leiden tot zichtafname, spreekt men van nevel; het zicht mag daarbij niet onder de 1 km komen. Loopt het zicht verder terug, dan spreekt men van mist. Deze hoeft in eerste instantie niet verkeersbelemmerend te zijn. Pas bij dichte of zeer dichte mist ondervindt het wegverkeer hinder. Bij dichte mist bedraagt het zicht minder dan 200 m; bij zeer dichte mist is het zicht hooguit 50 m.
Zon op: donderdag: 7.39 uur, onder : 17.04 uur.
Op de foto : De dinsdag na aantal grijze dagen met mist diep blauwe luchten en fraaie plaatjes op 3 november 2015. De woensdag, 4 november begon met veel zon, later meer hoge bewolking.
De dinsdag begon als vele voorgaande dagen met mist. Niet dat dit bijzonder is trouwens, het hoort bij de tijd van het jaar. De media doet er mischien dramatisch over maar het is niets meer of minder normaal voor deze tijd van het jaar. Alleen je wil graag zon zien, ja dat willen allemaal wel, maar dat is afwachten. En dat wachten is beloond ! in de loop van de dinsdag na mist in de ochtend, diep blauwe luchten en fraai herfstweer na een frisse nacht, 4.4 C als minimum. Het werd in de middag met veel zon 13.6 C en ruim 5 uur zonneschijn ! bijzonder fraai weer. De wind doet het nog rustig aan uit ZZO, zwak tot matig. Morgen is er duidelijk meer wind dan voorgaande dagen.
De woensdag begon zonnig en geen mist na minimum van 6.8 C. De zon deed goede zaken, vooral in de ochtend en eerste deel van de middag. Wel nam de hoge bewolking toe op nadering van zwakke storing die later in de avond wat regen kan opleveren. Met een maximum van 14,8 graden opnieuw boterzacht. De wind nog steeds aan de ketting zwak tot matig uit zuidelijke richtingen. De zon deed goede zaken en scheen ruim 5 uur !
Morgen, donderdag, verandert er weinig in het weerbeeld. Het is half tot zwaar bewolkt en valt er lokaal wat lichte regen, maar geen grote hoeveelheden zoals het nu lijkt. De temperatuur daalt in de nacht naar 9 graden, donderdag overdag wordt het een graad of 14. De zuidelijke wind is zwak tot matig, kracht 2 tot 4.
De verwachtingen: In het algemeen veel bewolking en elke dag kans op regen maar geen grote hoeveelheden. Het blijft zeer zacht met zowel 's nachts als overdag temperaturen ruim boven langjaargemiddelde waarden. Normaal is overdag een graad of 11 en daar komen we dus ruim boven uit. Het kan overdasg 14 tot 16 graden worden en dan zitten we ruim in ons jasje. De mist raken wel meest kwijt en ook de wind speelt meer een hoofdrol vooral na het weekend als het kwik een stap terug doet naar normaal.
Hoe verliep oktober 2015 ?
Oktober: de derde koude maand van 2015. Komende dagen rustig en droog najaarsweer met vooral in de middag geregeld zonneschijn. In de nacht en ochtend kans op mist. Uitgaande van de cijfers van De Bilt wordt oktober de derde te koude maand van 2015. Het ‘voortschrijdend maandgemiddelde’ bedraagt momenteel 9,8 tegen normaal 10,7º. Eerder waren mei en september te koud: februari, maart, april en juni zijn thermisch min of meer normaal verlopen. Januari, juli en augustus waren te warm.
Hoewel deze maand nog niet is afgelopen, blikken we alvast terug op de meest opmerkelijke feiten van oktober 2015.
Na een voor velen wat teleurstellende septembermaand met op het landelijk KNMI-hoofdstation in De Bilt slechts twee warme dagen (20,0°C of meer), begon oktober met veelal strakblauwe luchten en normale middagtemperaturen voor die fase van het jaar. Daarentegen verliepen de nachten vrij koud met her en der lichte vorst op grashoogte, en regionaal (dichte) mist.
Eerste vorst.:
Op 13 oktober kwam het in het Limburgse Ell ook op de reguliere waarnemingshoogte van 1,5 meter nipt tot een negatieve temperatuur: -0,1°C. Daarmee was dat in ons land de allereerste échte vorst van het aankomende winterseizoen.
Een droge maand:
Over de gehele maand gezien was het behoorlijk droog. Tot en met de 27e liepen de maandsommen uiteen van grofweg 30 millimeter in het westen tot rond 50 millimeter langs de oostgrens. Zuidhorn staat op 35.6 mm.Volgens het langjarig gemiddelde valt in oktober zo’n 70 millimeter in de zuidoosthoek tot iets meer dan 100 in het westen van Noord-Holland. De neerslag concentreerde zich voornamelijk rond de periode 6 tot en met 8 oktober en halverwege de maand.
Na een reeks droge dagen, kwam het pas in de avond van 5 oktober vanuit het zuiden tot de eerste regen. De eerstvolgende dagen verliepen onbestendig met regelmatig regen of buien, plaatselijk meer dan 10 millimeter per etmaal. Ook van 14 tot en met 18 oktober passeerden bij tijd en wijle neerslagzones.
Recordsombere periode:
Vanaf de 14e brak een uitermate sombere periode aan. Het overgrote deel van Nederland bevond zich dagenlang onder een dikke plak bewolking waarin de zon slechts plaatselijk en sporadisch zichtbaar was. Meerdere plekken kregen de zon zelfs enkele dagen helemaal niet te zien. Over de periode 14 oktober tot en met 23 oktober registreerde De Bilt maar 1,9 uur zonneschijn. Daarmee was het de somberste tiendaagse periode ooit gemeten in oktober, een record dus. Het vorige record stond op naam van 1958, met van 22 oktober tot en met 31 oktober 2,5 zonuren in totaal.
Unieke reeks koude dagen:
Naast veel grauwigheid waren ook de temperaturen opmerkelijk laag rond het midden van de maand. Vooral van 13 tot en met 15 oktober bleef het in de middag uitermate kil met kwikstanden die vrijwel nergens de tien graden overschreden. De Bilt noteerde op 13 oktober met 5,9°C zelfs een gedeelde derde plaats voor de laagste maximumtemperaturen in de tweede decade van oktober (11-20 oktober). In het uiterste zuidoosten van Nederland bleven de temperaturen overdag nog wat verder achter. Meetstation Maastricht (Beek) registreerde maximumtemperaturen van slechts 4,9°C (13 okt), 4,0°C (14 okt) en 5,1°C (15 okt), goed voor de volledige top drie (!) van allerlaagste maximumtemperaturen in Maastricht voor de periode 11-20 oktober sinds 1906. Een unicum!
Vroege (natte) sneeuwval:
De bijzonder koude lucht voor de tijd van het jaar hing samen met een zogenaamde koudeput net ten zuiden van ons land. Relatief koude lucht in de hogere luchtlagen stroomde aan de zuidflank van een Scandinavisch hogedrukgebied tot boven onze regio en bleef enkele dagen rondtollen. Dit leidde tot extra stijgbewegingen in de atmosfeer en de bron voor het ontstaan van meerdere neerslaggebieden. Door het ontbreken van zonlicht en een koude bovenlucht bleven de temperaturen aan de grond ook laag. Op 14 oktober kon het daardoor in de Zuid-Limburgse heuvels tot enige tijd (natte) sneeuwval komen met zelfs tijdelijk een dun wit sneeuwlaagje op de Vaalserberg. In 1975 kwam het al een dag eerder tot sneeuwval, waarmee de vroege sneeuwval van dit jaar geen record is.
Rustige en vrij zonnige laatste dagen:
Na de dip halverwege de maand, kwam de zon vanaf de 25e op veel plekken weer goed tevoorschijn. Tegelijkertijd kropen de temperatuur uit het dal, met op 27 oktober in Maastricht zelfs een warme 20,6°C. Ondanks de bijzonder koude en sombere dagen eerder deze maand, gaat oktober 2015 naar verwachting toch de klimaatboeken in met een gemiddelde temperatuur (±10,1°C) van slechts ongeveer een halve graad onder normaal en met iets meer zonuren dan het langjarig gemiddelde van 113 uur.
Bronnen: MeteoGroup, KNMI,
zonnige groet, Gerard Kiewiet
