Inmiddels zijn de fracties van alle 4 Westerkwartiergemeenten bijgepraat over de uitkomsten van de uitgevoerde financiële scan.
Eerlijk is eerlijk, er is door dhr Knaack een doorwrochte poging gedaan, om het beschikbare cijfermateriaal uit de 4 gemeenten in samenhang te presenteren. Ofwel, het over en weer meer vergelijkbaar maken van de cijfers, zodat niet langer appels met peren hoeven te worden vergeleken, maar appels met appels. Althans, dat is de bewering.
Vanuit de raadsfracties leverde de scan uiteindelijk ‘slechts’ 60 vragen op. En de antwoorden waren voorzien van een heuse disclaimer. Een aantal vragen ging namelijk over aspecten die te maken hebben met hoe zaken er uit zouden zien als sprake was van 1 gemeente Westerkwartier. En daar zou dit onderzoek geen antwoorden op geven. Natuurlijk is dat wel bijzonder spijtig. Want was deze scan nu net niet bedoeld om gerichte informatie op te leveren voor de verdere besluitvorming over de herindeling in Westerkwartierverband?
Blijkens reacties en verschillende artikelen in het Dagblad van het Noorden plaatsen meerdere fracties zo hun vraagtekens bij het nut en de meerwaarde van deze scan. Vragen die wij ook aan de orde hebben gesteld: wat is de staat van onderhoud van gebouwen, wegen en bruggen in de 4 gemeenten, welke onderhoudskwaliteitsnormen gelden daarbij, en ook; wat is het effect van de beoogde toedeling van het gebied 'Middag' aan een toekomstige gemeente Westerkwartier? Want, wat zegt het, als er algemeen wordt geantwoord dat de gemeenten gebruik maken van onderhoudsplannen, als je niet weet wat daar in staat. Vindt de ene gemeente een 6 prima, en de andere juist en 8? Dat maakt nogal verschil, hoe kun je dan dingen daadwerkelijk goed vergelijken?
Is het dan allemaal negatief? Welnee. De uitkomsten van de scan bieden wel degelijk aanknopingspunten voor nader onderzoek. Op voorhand lijken er nu geen onoverkomelijkheden die een goed huwelijk in de weg zouden kunnen staan. Dat is alvast positief te noemen. En ja, bij een goed huwelijk moet je elkaar ook wat gunnen. Zogeheten due-diligence-onderzoeken zijn nu niet bepaald een uiting van romantiek. Tussen de 2 uitersten van elkaars boeken helemaal tot achter de komma uitspitten en elkaar maar klakkeloos op de blauwe ogen geloven zit natuurlijk een middenweg.
Onderdeel van een herindelingsprocedure kan namelijk zijn het laten uitvoeren van een zogeheten "herindelingsscan", in de regel uitgevoerd door de provincie. Deze scan biedt een beeld van de financiële uitgangspositie van de nieuwe gemeente. Waar zitten de verschillen, welke risico's zijn te benoemen, hoe financieel gezond is de nieuwe gemeente? Antwoorden op deze vragen hebben we nodig om als raadsleden goede besluiten te kunnen nemen in het vervolgtraject van de herindeling. Zo kunnen onze vragen voorzien worden van passende antwoorden. Dan weten we hoe het zit met de risico's van de grondposities van de betrokken gemeenten, dan weten we waar sprake is van achterstallig onderhoud, en dan kan er dus een gericht plan van aanpak worden opgesteld.
Wij pleiten ervoor deze herindelingsscan te laten uitvoeren voordat we als raden een nader besluit nemen over de voorgenomen herindeling. Normaliter nemen de betrokken raden een principebesluit tot herindeling: wie met wie, per wanneer en hoe ziet de procedure eruit? Bij die besluitvorming willen wij de uitkomsten van de herindelingsscan betrekken. En wellicht reikt de provincie ons ook nog eens de hand. De Westerkwartiergemeenten worden geprezen voor hun inzet. En wordt voorzichtigjes gemeld dat men ons wel wil faciliteren, als wij dat zouden willen. Nou, kom dan maar op met die herindelingsscan!
Dan kunnen we daarna voorspoedig verder. Geen tijd te verspillen. Ook geen geld te verspillen trouwens, want de gemeenten moeten geen geld gaan ‘verjubelen’ in aanloop naar de herindeling.
Met vriendelijke groet,
Namens de fractie van de PvdA
Mark Veenstra