Aan de leden van de raden van de gemeenten Zuidhorn en Winsum
Binnenkort spreekt u weer over de gemeentelijke herindeling. Graag brengen wij het volgende onder uw aandacht.
Het gebied Middag Humsterland valt onder het Noordelijk Westerkwartier, dat wordt gevormd door het gebied van de huidige gemeente Zuidhorn, samen met het grondgebied van de voormalige gemeente Ezinge. Bijna het gehele buitengebied van de gemeente Zuidhorn maakt deel uit van het Middag Humsterland, maar ook het grondgebied van de voormalige gemeente Ezinge hoort onlosmakelijk bij Middag Humsterland en daarmee bij het Westerkwartier. De natuurlijke en cultuurhistorische begrenzing wordt gevormd door het Reitdiep.
Bij de vorige herindeling in 1990 is een historische fout gemaakt. Het noordelijke deel van Middag (de voormalige gemeente Ezinge) werd toegevoegd aan de huidige gemeente Winsum. Dit is niet gebeurd op grond van landschappelijke of historische gronden, maar omdat men vreesde dat de nieuw te vormen gemeente Winsum in inwoneraantal anders te klein zou worden. Humsterland en het zuidelijke deel van Middag (Den Ham, Fransum) vallen sindsdien onder de gemeente Zuidhorn. Daarmee is het Nationaal Landschap Middag Humsterland gescheiden en valt het binnen twee gemeenten.
In mei 2013, na het verschijnen van het rapport van de commissie Jansen over de bestuurlijke toekomst van de gemeente in de provincie Groningen, hebben wij u in een uitgebreid artikel toegezonden met een pleidooi voor aansluiting van het gehele Middag Humsterland bij de nieuwe gemeente Westerkwartier. De inhoud van het artikel is gebaseerd op de cultuurhistorische verbanden tussen Westerkwartier en Middag Humsterland, natuurlijke grenzen, het watersysteem, samenhangende gebiedsopgaven, oriëntatie van de inwoners op voorzieningen en de verkeersverbindingen. Desgewenst kunnen wij u het artikel in digitale vorm toezenden.
Dit artikel werd, na een raadpleging van de leden, gesteund door de verenigingen van Dorpsbelangen van Oldehove, Niehove, Saaksum en Den Ham/Fransum. Ook de inwoners van de dorpen Ezinge , Feerwerd en Garnwerd lijken in meerderheid te kiezen voor aansluiting bij het Westerkwartier.
In reactie op dit pleidooi sprak de raad van de gemeente Zuidhorn zich unaniem uit voor aansluiting van Middag Humsterland bij de nieuw te vormen gemeente Westerkwartier.
De gemeente Winsum stelde een volksraadpleging in het vooruitzicht onder de inwoners van het gebied. Dit laatste is echter tot nu toe uitgebleven, omdat de gemeente Winsum nog worstelt met de varianten die gelden voor de herindeling van een nieuwe gemeente in Noord-Groningen (G7, G5, G4 of G3). Men stelt zich op het standpunt dat het eerst duidelijk moet zijn hoe de beide nieuw te vormen gemeenten er uit komen te zien.
Door deze stellingname van de gemeente Winsum dreigen de inwoners van Middag Humsterland tussen wal en schip te belanden. Wij kiezen als inwoners van Middag Humsterland op duidelijke gronden voor aansluiting bij de gemeente Westerkwartier. Wij denken dat dit geldt voor het overgrote deel van de inwoners van dit gebied. Het maakt ons niet uit hoe de nieuwe gemeente in Noord Groningen eruit komt te zien: groot, klein of middelgroot. De houding van de gemeente Winsum doet vrezen dat, evenals in 1990, niet inhoudelijke gronden maar de inwoneraantallen een rol gaan spelen, daar waar het gaat om de positie van Middag Humsterland. Daarmee vrezen wij een speelbal te worden in de machtstrijd tussen de zeven noordelijke gemeenten. Dit zou kunnen leiden tot eenzelfde en een nog grotere historische fout dan die welke werd gemaakt bij de herindeling in 1990. Hiermee dreigen de inwoners van het gebied het kind van de rekening te worden. Dit moet voorkomen worden.
Wij pleiten er voor dat er niet langer wordt gewacht en dat er nu een duidelijke uitspraak komt over de positie van het gebied Middag Humsterland. Mocht er hiervoor een volksraadpleging nodig zijn, dan zou die nog dit jaar moeten worden gehouden in het hele gebied Middag Humsterland.
Martin Clobus, Niehove
Gerben Mulder, Ezinge