De fractie van GroenLinks in Zuidhorn pleit voor een nieuw optimisme bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2016. Het gaat in vele opzichten goed met de gemeente, maar verschillende groepen inwoners moeten niet vergeten worden. GroenLinks maakt zich grote zorgen over de toekomende kloof in de samenleving. De vier moties die door GroenLinks mede namens enkele andere fracties werden ingediend, zijn aangenomen.
“Ik wil mijn land terug”: een invloedrijke slogan van Nigel Farage en Pegida. Van een Berxiteer –ook al afgetreden- en populistisch rechts. Een voorspelbaar en logisch antwoord op de diepgaande veranderingen: nieuwe technologieën, globalisering en onzekerheid. Opstand tegen een starre technocratie en onbereikbare elite. Heimwee naar gedroomd verleden: het wordt immers nooit meer zoals het nooit geweest is. Een vlucht naar het veilige eigen plekje.
Als je er goed over nadenkt, laten wij ons land, onze wereld juist door die toon afpakken. We moeten dat niet laten gebeuren.
We moeten die bangelijkheid van ons afschudden.
Wij willen de cultuur van creativiteit, openheid en vrijheid in denken. Dus niks terug naar ooit zoals het nooit geweest is. Een open samenleving. Geen fundamentalistisch gedoe, geen Geen Stijl. Ik wil gewoon zonder beveiliging vergaderen. Wij willen wil ons optimisme terug in vooruitgang, in het tegengaan van klimaatverandering, van armoede, van de groeiende kloof tussen arm en rijk, van onwetendheid, van ongelijkheid in kansen in onderwijs, van werk en gezondheid. Kortom: het menselijke gezicht, de menselijke maat, de menselijke dialoog.
De Voorjaarsnota 2016 past wonderlijk goed in deze algemene overpeinzingen. Wij wreven onze ogen even uit bij de lezing van de inleiding. Zo’n eerste pagina straalt vernieuwing, energie en goede plannen uit! Onze gemeente wordt goed aangesloten op de ontwikkelingen in de buitenwereld. Kennis en kennisinstellingen komen steeds meer op de voorgrond te staan. De gemeente past steeds meer nieuwe verworvenheden toe: van de gebiedscoöperatie, buurtbemiddeling, innovatieve woningbouw, het smart house via de innovatieboerderij en het internet of things naar zelfs héél Zuidhorn als een Living Lab. De verbindingen met maatschappelijke partners; een slinger aan de duurzaamheid o.m. met het duurzame Stationspark (Transferium) Zuidhorn. College regel dan ook wel even dat die bussen en treinen goed op elkaar wachten! Tegelijkertijd krijgen de grote investeringen aan spoor, bruggen en wegen in onze gemeente ook hun beslag. En er wordt geïnvesteerd in Afspraakbanen in de gemeentelijke organisatie.
Bij zulke vernieuwingen is als college het zaak in je enthousiasme de mens niet te vergeten. Kunnen de inwoners dit allemaal wel zo snel volgen? De gebruiksaanwijzingen, de knoppen, de procedures die opeens anders worden? Krijgen ze niet het gevoel dat hun wereld wordt afgepakt? Innovatie van techniek, apparaten en gebouwen zijn meestal alleen succesvol, als ze gepaard gaan met sociale innovatie. Wij adviseren het college dringend om die sociale innovatie gestalte te geven met bijvoorbeeld voorlichting, excursies voor inwoners ter plaatse, aandacht voor moeilijk bereikbare groepen en burgerparticipatie. Wij willen dat proces graag planmatig kunnen volgen. Hierbij het verzoek aan het college dat voor ons beknopt op een rijtje te zetten.
En halen de Westerkwartierders de herindeling in dit tempo wel? Kan iedereen het nog wel volgen? De werkdruk is hoog. De cultuurverschillen blijken groot. Een aantal organisaties vraagt visie en die wordt doorgeschoven naar een nieuw college. Dat werkt hier en nu verlammend. Hoe kijkt het college hiertegen aan?
En de prijs voor de inwoners van Zuidhorn lijkt steeds hoger te worden. Wat wordt volgens ons college de lastenverhoging?
Verder voor de duidelijkheid: de fractie van GroenLinks houdt hard vast aan het referendum over Middag Humsterland vóór de herindeling! Dat is beloofd aan de inwoners en beloofd is beloofd!
Nu de cao-lonen een beetje een inhaalslag maken, vragen wij extra aandacht voor de mensen die van een uitkering moeten uitkomen. Een groep die het ook zuur treft en nu pas wat meer in het nieuws komt, is die van de werkende armen. Hoe groot is die groep in onze gemeente, wat doet de gemeente voor hen en wat kan de gemeente nog meer voor hen doen?
Het schrijnende verschil begint onder onze ogen. Een cruciaal punt is het schooladvies van de basisschool. In de “Staat van het Onderwijs” (april 2016) waarschuwt de Onderwijsinspectie nadrukkelijk voor toenemende ongelijkheid in het onderwijs. In 2008 kwam nog 70 procent van de kansarme kinderen en 72 procent van de kansrijke leerlingen in het hoger onderwijs. Zeven jaar later eindigde maar 60 procent van de kansarmen op een hbo- of wo-instelling, en 69 procent van de kinderen uit een hoogopgeleid gezin. Zijn je ouders laag opgeleid, dan krijg je op de basisschool een lager advies, ongeacht de uitslag van een eindtoets. Wij willen dat niet laten gebeuren. Laten we eens uitzoeken wat de gemeente in goede samenwerking met scholen en ouders hieraan kan doen. Vandaar onze motie hierover.
En ben je laag opgeleid, dan leef je ook een stuk ongezonder en korter dan hoogopgeleiden. Het nog steeds verder groeiende verschil van ruim zes jaar in levensverwachting tussen hoog- en laagopgeleiden is groot (bij mannen gemiddeld 75,3 (laagopgeleid) en gemiddeld 81,8 (hoog) jaar; bij vrouwen 80,0 jaar respectievelijk 86,1 jaar). Ook dat mogen we niet zo maar laten gebeuren. Enkele regio’s sloten al een zogenaamd vitaliteitspact. Daar willen verschillende maatschappelijke groeperingen en overheden de kloof verkleinen door stelselmatig samen te werken. Laten we kijken wat we in onze gemeente kunnen doen, zo nodig in samenwerking met de andere Westerkwartiergemeenten. Vandaar onze motie.
Het voorstel voor de Nieuwe Wierde in Grijpskerk komt nog in deze raad. Er is hard en snel gewerkt. Onze eerste indruk: een interessante benadering, waarin verschillende elementen geïntegreerd zijn. Bij de Voorjaarsnota wordt er geld voor opzijgezet. Dat steunt GroenLinks. Daarnaast zou nu de entree van Grijpskerk vergeten kunnen worden, zeg maar de locatie Vogelzang/bankgebouw. Dat moet niet: wij willen er ook vaart achter. Vandaar onze motie hiervoor.
Goed dat geld wordt gereserveerd voor de aanleg van het fietspad Zuidhorn-Spanjaardsdijk. Daarmee wordt de fietsafstand Aduard-Zuidhorn, ondanks de aanleg van de nieuwe brug bij Aduard, niet groter. De bereikbaarheid per fiets van ons gemeentehuis kan overigens wel wat beter.
Er is een hele strook rond Saaksum, Lammerburen zo Middag Humsterland in getroffen door aardgaswinningsschade. Op korte termijn is er gedoe over schadevaststelling en –afwikkeling. Wij vragen tegelijkertijd aandacht voor de lange termijn. Wat moet inwoners en bedrijven in dat gebied over 10 jaar? Wij vragen samen met hen een lange termijnvisie voor de leefbaarheid op te stellen.
We maken ons grote zorgen over de versnelling van de klimaatverandering. Vragen de afspraken van Parijs en de nieuwe voorspellingen niet om extra maatregelen van het college? Het regent al vaker en meer. We willen graag kijken naar de capaciteit van ons riool en opvang van overmatig regenwater. Vandaar onze motie op dit gebied..
Deze gemeenteraad is unaniem over het nut en de noodzaak van de opvang van vluchtelingen. En de grootst mogelijke meerderheid heeft de raad een geamendeerd voorstel aangenomen over de locatie. De ontwikkelingen gaan intussen snel. Dit weekend onthulde de NOS dat bijna een derde van de 52.000 beschikbare bedden in de asielopvang nu niet bezet wordt. Het kabinet het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) geven aan dat er nu meer aandacht besteed kan worden aan de kwaliteit van de opvang. College: dit is de kans er nog een schepje te doen op de kwaliteit en de aandacht voor integratie en omgeving!
Samenvattend: GroenLinks wil echt méér aandacht voor de laagopgeleiden, mensen met een smalle beurs, mensen met gezondheidsrisico’s. GroenLinks maakt zich hier hen echt zorgen. Wij steunen de voorstellen in de Voorjaarsnota 2016 en bijbehorende stukken. Die zijn zeker goed en helpen het Bestuurs-programma te realiseren. Ook complimenten voor de frisse inleiding en toon.
Maar we zien nog méér mogelijkheden om de zorgen en uitdagingen nog steviger aan te pakken en er is geld voor. Dus college: er kan nog een schepje bij. En: burgemeester en wethouders -overigens met veel waardering voor het vele en goede werk- er moet en kan nog wel een stapje harder gelopen worden!
Klaas-Wybo van der Hoek
Alex Temmingh
Michiel Pellenbarg
