Hè? Wat stinkt dit.‘k Heb het nog maar net in mijn handen en het hangt al in m’n neus. Een geur die ik niet direct thuis kan brengen. Komt zeker omdat het al een heel oud boek is. Dat denk ik tenminste. Maar waarom denk ik dat? Omdat ik het geleend heb van m’n oude boekenvriend van 85?
Ik kijk naar de omslag. Dáár komt het door, dat ik denk dat het al oud is: Door de zwarte rug. En door de kleuren van het water en het zand op de voorplaat die een beetje oud en vaal vergeeld aandoen. Of komt het door de titel: “De oerpolder”?
Hoe het ook zij. Het boek ruikt beslist niet lekker. Een beetje poeperig zelfs. Naar mest misschien. Ik ruik nóg eens. Sla een bladzij om, en nóg een. Beland met mijn neus op pagina 15. Daar snuif ik wéér. Ho eens, dit is geen mest. Dit is….
Dáárom zijn de bladzijden zeker wat gelig. Net zoals witte vitrage kan vergelen door het vele roken. Nee, tóch niet, zie ik nu. Het is gewoon de kleurkeuze van de uitgever: Ecru. En tóch hangt er die geur aan, die ik eindelijk herken. Onmiskenbaar nu.
Melle, van wie ik het boek geleend heb, rookt als een ketter. Ik kom er wel eens hoestend vandaan na een uurtje bezoek. Eigenlijk kan ik niet goed tegen sigarettenlucht, maar het is zijn huis. Dus zeg ik er maar niks van. Hoewel ik weet dat hij het zonder meer zou laten als ik het hem zou vragen. Maar hij is zó dol op zijn sigaretje. Zelfs toen hij naar het ziekenhuis moest voor een maagonderzoek, greep hij ’s morgens van tevoren het allereerst naar zijn rokertje.
Zie je wel, dát is het natuurlijk. Zijn hele bejaardenwoning is doortrokken van die lucht. Zijn halletje, de sierkussens op zijn leren bank. Zijn boekenkast. En dus ook het boek “De oerpolder” dat hij mij spontaan te leen gaf. Voorin zoek ik het jaartal: 2006. Nog vrij nieuw dus…. Maar het ruikt als was het minstens een halve eeuw.
Eigenlijk wilde ik het boek straks teruggeven aan Melle, als ik even gedag ga zeggen. Want het lag al enkele weken onaangeraakt, boven op mijn andere nog te lezen boeken: in mijn witte boekenkast in mijn rookvrije woonkamer.
Maar nu….. ik sla het open. Lees Prelude op bladzij 9. In het Fries. Mijn memmetaal. En het ráákt me. Meteen al bij het eerste woord: Tiisdeitemoarn…
Ook nu is het dinsdagmorgen. Wat een bjusterbaarlik toeval.
Geïnspireerd opeens neem ik het boek mee naar boven, naar mijn computerkamer. Ik besluit het boek nog een tijdje te houden. En ik snuif nog eens goed. Melle-geur.
Piety Veenema 10 juli 2010