~~In 1989 belandde ik bij de Sociale Dienst. Als herintredende vrouw. Volkomen blanco. Als manusje van alles. Niet wetend dat ik ooit nog eens bestempeld zou worden als een “ouwe rot” in het vak. Nou ja, ouwe… in de Van Dale staat: “oude” rot: iemand van veel ondervinding (op zeker gebied) en daardoor uitgeslapen, een slim, sluw mens.
Best wat cru. Toch? Dan klinkt die opmerking van mijn afdelingshoofd toch wat zachter. Hoewel…
Natuurlijk wist ik wel wat hij laatst tijdens het beoordelingsgesprek bedoelde met: ‘Ik zie jou als de Haarlemmerolie van de afdeling.’ Maar in mijn binnenste gebeurde er iets heel anders. Tjonge jonge, Gerard had geen idee.
Zeg “Haarlemmerolie” en ik ben weer kind. Het is mijn beurt de tafel te dekken in ons negenpersoonsgezin. De broodtrommel staat in de kelder. Ik open de deur. En deins achteruit. De adem beneemt me. Een walgelijke lucht. De hele kelder is ervan doortrokken. Bijna niet te beschrijven. ‘Harregat, mém weer.’ Dat riepen mijn zusjes en ik ettelijke keren, terwijl we met dichtgeknepen neus de jampottten en pindakaas van de plank gristen, waar dat kleine flesje, dat kwakzalversmiddeltje, ook stond. Af en toe gebruikte mijn moeder dat. Dat stinkgoedje. Voor allerlei uit- en inwendige kwaaltjes. Ze geloofde er heilig in. Overtuigd van de genezende en zuiverende werking. Maar die lucht - als ze staande voor die tweede kelderplank weer eens wat op een suikerklontje had gedruppeld – dat wende nooit.
En met dát stinkgoedje werd ik dus vergeleken. Wat een binnenpret had ik. Na het beoordelingsgesprek belandde ik op internet, op “de officiële website van de oprechte haarlemmerolie” en weet nu dat het al ruim 300 jaar bestaat. Inmiddels is de mond-tot-mondreclame uitgewaaierd over de hele wereld. Het recept is uitgevonden door Claes Tilly en nog steeds (uiteraard) een zorgvuldig in de familie bewaard geheim! En… het is nog steeds een gevraagd huismiddel dat spreekwoordelijk niet in het huishouden (medicijnkastje) mag ontbreken.
Volgens mijn collega’s ben ik inmiddels ook niet meer weg te denken uit ons gebouw, het gemeentehuis. Dat maakten ze op ludieke wijze duidelijk tijdens een feestelijke lunch vanwege mijn 25-jarige ambtsjubileum. Ik was er beduusd van. En stil. Ook van alle cadeautjes, veelal gelinkt aan mijn brede takenpakket en nevenfuncties.
’s Avonds thuis genoot ik na met de gedichtjes en de cadeaus uit het felroze krat. Eén keer raden van wie dat kleine flesje met Haarlemmerolie kwam.
Viel ik in katzwijm toen ik het dopje losdraaide? En er heel voorzichtig aan rook? En nog voorzichtiger er een drupje van proefde? Niets van dat alles. Het rook en smaakte alleen wat kruidig. Zou mijn moeder dan tóch nog iets anders hebben gebruikt?
Hoe het ook zij, de woorden van mijn afdelingshoofd vat ik op als een compliment: Piety, jij bent voor mij al die jaren de Haarlemmerolie van de afdeling. Altijd flexibel, enthousiast en bereid om nieuwe dingen op te pakken. Bedankt.
Piety Veenema, 15 september 2014, www.pietyveenema.nl