In de Raad van Zuidhorn werd tijdens de afgelopen Raadsvergadering de programmabegroting voor 2018 besproken. Een bespreking met een historisch tintje, want het is de laatste keer dat we als Raad over de gemeente Zuidhorn dit bespreken. De volgende keer krijgen we te maken met onze nieuwe gemeente Westerkwartier. D66 hoopt daar natuurlijk ook deel van uit te maken. Tijdens deze Raadsvergadering heeft Harrie Rutgers namens onze fractie het woord gevoerd. De opzet was anders dan in voorgaande jaren. De tekst, zoals deze hieronder is opgenomen is niet tijdens de raadsvergadering uitgesproken. Deze stond op de site van de gemeente en in de Raad moest men een samenvatting geven van het hele verhaal. Graag laten we u ons hele verhaal lezen.
Algemene Beschouwing Begroting 2018
Fractie en Steunfractie D66 Zuidhorn, Jan Gutman, Harrie Rutgers, Clara Prins, Claire Wardle en Johan van Egten
Behouden vaart
Het gaat de gemeente Zuidhorn voor de wind. Met gezond beleid en de voordelen van lage rente en een oververhitte huizenmarkt wordt een relatief goede begroting gepresenteerd. We hebben nog een jaar extra tot de gemeente Zuidhorn opgaat in de nieuwe gemeente Westerkwartier. D66 is van mening dat het laatste jaar met een eigen begroting goed moet worden benut en we willen daar constructief aan bijdragen. In het programma van D66 Zuidhorn “Samenwerken en elkaar de Ruimte geven” hebben we ambities neergelegd op het gebied van welzijn nieuwe stijl, meer werk, bereikbare dorpen, besturen met dorpsdemocratie in het achterhoofd, groen en veilig wonen, goede verbindingen en openbaar vervoer en goed onderwijs. Veel van onze ambities zijn gerealiseerd in de afgelopen periode of zijn in ontwikkeling. Toch blijven we ons zorgen maken over bijvoorbeeld de bijdrage van onze gemeente aan het terugdringen van de negatieve klimaatspiraal.
Gemeente Westerkwartier
D66 Zuidhorn heeft zich bij voortduring ingespannen voor het realiseren van de gemeente Westerkwartier omdat we zien dat het de ontwikkeling van onze woonomgeving ten goede komt. We hanteren daarbij wel als standpunt dat de herindeling voor de inwoners niet duurder mag worden dan het gemiddelde van de vier gemeenten. In de begroting van dit college zien we daar nog weinig van terug ondanks dat het de laatste begroting van zelfstandig Zuidhorn is. Door de herindeling zijn de gemeenteraadsverkiezingen uitgesteld en krijgt dit college als het ware een jaar extra om de gemeente goed voor te bereiden op de fusie met Grootegast, Marum en Leek; een bonusjaar.
Sociaal domein
De meeste aspecten van het sociaal domein worden in onze gemeente goed aangepakt. Door de recente veranderingen in het sociaal domein, waarbij de regie naar de gemeente is overgeheveld, weten we echter nog steeds niet helemaal goed voor welke uitgaven we structureel komen te staan, zoals bijvoorbeeld met betrekking tot de jeugdzorg. Het is dan ook goed dat we extra geld reserveren om het risico voldoende te dekken. Het sociaal domein blijft voor de gemiddelde buitenstaander een ondoorzichtig woud aan organisaties en regels. Een goed loket waar je met al je vragen terecht is belangrijk en binnen onze gemeente werkt dat goed. Als iets goed loopt moet je het niet nog weer nodeloos vanuit onderbuikgevoelens gaan uitbreiden, maar vooral blijven werken aan verbetering van de bestaande organisatie. Met de herindeling aanstaande, is het belangrijk dat af te stemmen met je nieuwe partners. Op die manier hadden we de €25000,- voor een sociaal ombudsfunctionaris, kunnen besparen, vooral ook omdat draagvlak bij de Westerkwartier-partners hiervoor niet aanwezig is. Met rijksgeld hoopt het college 25 vergunninghouders versneld uit de bijstand te krijgen. D66 zou willen dat het college daar zelf ook geld voor vrijmaakt, zodat een nog groter deel van de 75 vergunninghouders versneld uit de bijstand kan komen? De afgelopen twee jaar werd incidenteel extra geld in het Centrum voor Jeugd en Gezin gestoken. Deze incidentele verhoging zou dus niet meer moeten gelden voor 2018. Toch zien we dat in 2018 de incidentele verhoging nu structureel is gemaakt. Waarom is deze stap noodzakelijk?
Dorpsdemocratie
D66 is van mening dat inwoners zelf invloed op hun leefomgeving moeten hebben en gaat daarbij uit van eigen kracht van de burger. Ruimere beïnvloedingsmogelijkheden waarbij de gemeentelijke overheid dienend naast de burger staat. Grotere invloed bij de inrichting van het eigen dorp op een scala aan terreinen. Het huidige bestuur krijgt 2018 als bonus. Hoe ga je dat jaar optimaal gebruiken met en in het belang van de inwoners van de gemeente Zuidhorn. Het college steunt de coalitiepartijen en wil extra €125.000,- uittrekken om elk dorp een “document van wensen” te laten maken, een zogenaamd manifest, in de hoop dat het door de nieuwe gemeente wordt gerespecteerd. Een goede gedachte maar mogelijk erg veel geld voor een papieren tijger als het daarbij blijft. Dit moet concreter en tastbaarder, met garanties. Hoe wordt de verankering naar de toekomst verzekerd? Het kan ook worden uitgelegd als afzetten tegen de andere Westerkwartier gemeenten. D66 is van mening dat het initiatief meer waarde en zeggingskracht heeft als het voor alle vier gemeenten gaat gelden. We stellen dan ook voor om het initiatief middels de “raadswerkgroep herindeling” breder uit te dragen zodat alle dorpen in het Westerkwartier “fier” de nieuwe gemeente kunnen binnenstappen.
Economische ontwikkeling
De bonuscoalitie wil economische groei bevorderen door diverse geldverslindende initiatieven als een innovatieboerderij, gebiedscoöperatie, living lab, meet ups etc. gaande te houden, waarvan de resultaten nog maar moeten worden afgewacht. Tegelijkertijd weigert dit college ruimte te geven aan echt ondernemerschap. Nu wordt de lokale middenstand de keuze ontnomen om hun winkel of supermarkt op zondag open te stellen en dat terwijl veel bedrijven en klanten hier behoefte aan hebben. Zo vloeit het geld weg naar de buurgemeente. Geef ondernemers de ruimte en steun initiatieven. Dat is toch ook wat de coalitie wilde? Het wordt nu echt tijd dat het college deze halsstarrige houding doorbreekt.
Energiebesparing en klimaat
Bij de vorige begroting hebben we het ook al benoemd; de gemeente Zuidhorn heeft goede stappen gezet m.b.t. ons klimaat. Echter net als in voorgaande jaren vinden we nog steeds dat er steviger in geïnvesteerd moet worden, een tandje erbij zogezegd. We kunnen daarom van harte instemmen met het vrijmaken van extra geld voor de subsidie op energiebesparende maatregelen. We blijven het echter een gemiste kans vinden dat voor de nieuwbouw geen bestemmingsplannen zijn geschreven met verdergaande voorwaarden op het gebied van energiebesparing. Alle gemeenten in Nederland moeten in de komende twee jaar een stresstest uitvoeren om knelpunten op het gebied onder meer wateroverlast in kaart te brengen. We vinden daarvoor geen geld gereserveerd in de begroting. We vragen aandacht hiervoor bij de uitvoering van het watertakenplan. We vragen ons af of we hetzelfde willen blijven betalen aan gescheiden afvalinzameling. Inmiddels is bekend dat afvalscheiding bij de afvalverwerker meer oplevert dan scheiding van afval thuis. Waarom is dat in het meerjarenperspectief niet meegenomen? De kleine windmolens schieten als paddenstoelen uit de grond in onze gemeente. Het is fantastisch dat de investering in een “Groningse” windmolen eindelijk rendabel is en dat de boeren in onze gemeente zo bij kunnen dragen aan onze klimaatdoelen. Het bewaken van de biodiversiteit in onze gemeente zou nog meer uit de verf moeten komen evenals het professioneel beheer van ons groen, bijvoorbeeld bij het snoeien van wilgen.
Recreatie en Verkeer
We zien weinig concrete nieuwe initiatieven op het gebied van recreatie om onze gemeente in dat opzicht meer op de kaart te zetten. Er liggen veel kansen m.b.t. het Middag Humsterland en het Reitdiep. In dat kader staat geen enkele prestatie gepland voor 2018. Waar blijven de grootse plannen van dit college om Zuidhorn op de kaart te zetten. Het beter benutten van de recreatiecapaciteiten van Reitdiep en Lauwers is afgeblazen en camperplaatsen worden overgelaten aan commerciële entiteiten. In het kader van recreatie-ontwikkeling heeft D66 regelmatig gepleit voor het aanleggen van enkele parkeerplekken voor Camperaars. Dat werd niet als taak gezien van de gemeente. We hebben dit bij de behandeling van de voorjaarsnota opnieuw onder de aandacht gebracht. Camperaars en bootjesmensen worden in de redenering van dit college afhankelijk gemaakt van commerciële initiatieven. We zien nu dat deze redenering van het college tot niets heeft geleid en weinig stimulerend is geweest. Het verkeer uit de richting Kommerzijl neemt toe. Er liggen al langer plannen voor de aanleg van een fietspad tussen Kommerzijl en Niezijl. Tot onze spijt zien we daar in de begroting nog geen post voor terug.
Voldoende sportmogelijkheden voor een fitte samenleving.
In de begroting is op initiatief van D66 ruimte gemaakt voor een extra veld voor de hockeysport en tevens worden faciliteiten voor de voetbalverenigingen in Aduard en Grijpskerk verbeterd. In de begroting zien we geen reservering voor de aanleg van een MTB-parcours. Het is jammer dat we dat burgerinitiatief niet in het bonusjaar gerealiseerd krijgen. De weerstand van de bewoners is te groot om het in het ecologische park van Zuidhorn aan te leggen. Wij zouden het burgerinitiatief wel gerealiseerd willen zien, maar dan op een meer geschikte plek als het NAM-park. We missen in deze begroting de aanpak en verruiming van onze sporthalcapaciteit. Die houdt nog steeds geen gelijke tred met de groei van het aantal inwoners in onze gemeente.
Tot slot
Een laatste zelfstandige begroting waarbij het sociaal domein aardig op orde lijkt, het klimaat een tandje meer nodig heeft en het groenbeheer meer aandacht verdient, ook voor onze insecten en waarin de positionering ten aanzien van ondernemend Zuidhorn en recreatie achterblijft.
D66 Zuidhorn, Fractie & Steunfractie