~~Mag ik u iets vragen? Zit u wel eens langer op het toilet dan strikt noodzakelijk is?
Ik zal het gelijk maar eerlijk bekennen; ik wél. Niet om de afwasbeurt te ontlopen - zoals wij vroeger als kind in ons negenpersoonsgezin allemaal wel eens probeerden – maar vooral om wat ik in andermans kleine kamertjes tegenkom.
‘Toon mij uw boekenkast en ik zal u zeggen wie u bent,’ zei mijn oude buurman ooit.
Dat geldt volgens mij ook voor het toilet. Als het er ronduit smerig is, doe ik mijn boodschap het liefst hangend boven de pot en vraag me af hoe het daar in de keuken toegaat. Zo herinner ik me veertig jaar na dato nog altijd de kwarktaart na zo’n toiletbezoek. Er zaten nog stukjes onopgeloste gelatine in. Brrr.
Enfin, op openbare toiletten na gebeurt dat “hangen” maar sporadisch. Veelal zit ik genoeglijk. Want wat heeft dat toiletje door de jaren heen een ontwikkeling doorgemaakt, vooral in luxe. Soms lijkt het een verlengstuk van de woonkamer met sfeerlichten en al. Zelfs foto’s van het hele gezin kom ik tegen. En geboortekaartjes en krantenberichten op prikborden. Schilderijen en kunstwerken. Eén van de redenen van mijn lange zit.
Zo werd er eens geroepen:‘Ben je soms door de pot gezakt?’ Nee hoor, alleen verdiept in de moppenboekjes van Max Tailleur die zwager A rijk is. Bij wie ook deze tegel hangt: ‘Wie tevreden is met wat hij heeft, is de rijkste die er leeft.’
Tegeltjeswijsheden. Oók een reden. Ooit trof mijn schoonmoeder er eentje aan in haar nieuwe huis. Het vorige gezin had deze op de binnendeur van het toilet geplakt. Muurvast. Verwijdering zou ernstige beschadiging betekenen. Dus liet ze de spreuk maar hangen:‘Poep je niet, dan rust je toch. En als ze roepen, poep je nog.’
Inspirerend vind ik ook de teksten op de Nostalgische Verjaardagskalender die sinds 2005 bij veel Grijpskerkers op het toilet hangt. Ruim 20 raadgevingen, gevonden in 1692 in de oude St. Pauluskerk van Baltimore, zoals:
• Sta op goede voet met andere mensen zonder jezelf geweld aan te doen…
• Zeg je waarheid rustig en duidelijk en luister naar anderen; ook zij vertellen hun verhaal…
• Wanneer je je met anderen vergelijkt zou je ijdel en verbitterd kunnen worden, want er zullen altijd grotere en kleinere mensen zijn dan jezelf…
• Wees jezelf. Veins vooral geen genegenheid…
• Maar wees evenmin cynisch over de liefde, want bij alle dorheid is zij eeuwig als het gras…
• Kweek geestkracht om bij onverwachte tegenslag beschermd te zijn, maar verdriet jezelf niet met spookbeelden…
• Je hebt het recht hier te zijn en al is het je al of niet duidelijk, toch ontvouwt het heelal zoals het zich ontvouwt en zo is het goed…
En op mijn eigen toilet? Daar leef ik me vooral uit op mijn hobby waarover ik mijn column “Verslaafd” schreef. Die tegel “poep je niet” van dat gezin, geldt ook voor mij, maar die kan ik beter veranderen in: ‘Poep je niet, dan puzzel je toch. En als ze roepen, puzzel je nóg.’
Piety Veenema, 31 augustus 2015.
De complete tekst lezen?