Vincent Erdin uit Zuidhorn en gemeentehuizen

n januari 1986 begon Vincent Erdin uit Zuidhorn een verzameling foto’s van gemeentehuizen. ,,Ik was het jaar daarvoor politiek actief geworden voor het CDA in Alphen aan de Rijn. In die tijd waren er veel herindelingen in de provincie Zuid-Holland. Daarbij kregen veel gemeentehuizen andere bestemmingen of ze werden gesloopt.”

Omdat Erdin vond dat de herinnering niet verloren mocht gaan, begon hij met het fotograferen van alle gemeentehuizen in de provincie. ,,Ik had door al mijn werkzaamheden toen niet veel tijd voor hobby’s of sport. Dit is een hobby die je in je eentje kan doen. Bovendien ging het me niet alleen om de gebouwen.” Dankzij zijn tochten zijn weinig plekjes in Nederland onbekend voor Erdin. ,,Als iemand vertelt waar hij vandaan komt, heb ik altijd wel een idee. En ik weet ook hoe het gemeentehuis er daar uitziet. Dat is toch leuk? Daarnaast was het mooi te combineren met fietstochten.”
Vijftien jaar na de start van de verzameling heeft Erdin negenhonderd foto’s liggen. Veel meer dan het aantal Nederlandse gemeenten, want er wordt nogal eens een nieuw raadhuis gebouwd. ,,Van Alphen aan de Rijn heb ik inmiddels foto’s van drie verschillende.” Ook door herindelingen komen er vaak gemeentehuizen bij, hoewel andere weer hun nut verliezen. Toen Erdin in 1986 begon, waren er 741 gemeenten in het land. Inmiddels zijn er 418.
,,Wanneer gemeenten samengaan, komen ze vaak eerst bij elkaar in het gemeentehuis dat op een centrale plek staat. Na een jaar of vijf blijkt het te klein en wordt er een nieuw gemeentehuis gebouwd. Súdwest-Fryslân krijgt over vijf jaar ook een nieuw gebouw, dat weet je nu al.”

Functioneel
De nieuwbouw is niet altijd mooi, vindt Erdin. Vooral in de jaren tachtig en negentig zijn veel lelijke gebouwen neergezet. ,,Toen moest het vooral functioneel zijn en ging het alleen om kosten. Nu zie je dat gemeenten weer vaker ook iets willen uitstralen. Die lelijke dozen bouwen ze bijna niet meer.”
Het nieuwste gemeentehuis van zijn oude woonplaats Alphen aan de Rijn is niet echt een prestigeproject gebleken. ,,De vorige burgemeester van Zuidhorn, Bertus Fennema, moest er een keer zijn en vroeg de weg in het dorp. Hem werd verteld dat hij over de rotonde moest en dat hij het dan niet kon missen. ‘Het is het lelijkste gebouw van Alphen’, kreeg hij te horen.”
Erdin vindt het zelf ook geen groot succes. Een gemeentehuis mag volgens hem best mooi zijn. ,,Het heeft een representatieve functie. Het mag best wat grandeur uitstralen. Dat hadden ze in de negentiende eeuw wel goed in de gaten.”
Een favoriet gemeentehuis heeft Erdin niet, maar hij heeft wel wat aanraders. Zoals het oude raadshuis van Medemblik en Wateringen, ontworpen door Alexander Kropholler. In Fryslân spreken de voormalige gemeentehuizen van Sloten en Hindeloopen hem aan.
Medemblik heeft het oude gemeentehuis overigens ingeruild voor een ander in het oog springend pand; het oude gebouw van de DSB Bank van Dirk Scheringa in Wognum. ,,Soms krijgen gemeenten het zo in de schoot geworpen.” De beste provincie voor gemeentehuizen is Gelderland, zegt hij. ,,Daar staan veel kastelen waar gemeenten in zijn gaan zitten, zoals Ruurlo en Vorden. Dan win je al snel natuurlijk.”

Buitenkant
Hoewel Erdin vele kilometers aflegde per fiets en openbaar vervoer om gemeentehuizen op de foto te zetten, ging hij er nooit naar binnen. ,,Nee, dat trekt me niet. Het gaat me alleen om de buitenkant.”
Die foto van de buitenkant moet dan wel een mooie zijn. Zo beklom hij eens op 1 april de zolder van het politiebureau in Den Briel om van daaraf een foto te maken van het gemeentehuis er tegenover. ,,Dat was toen geen probleem.”
Hij had altijd alle ruimte voor het fotograferen. ,,Het is eigenlijk wel toevallig, dat ik bij het maken van negenhonderd foto’s niet één keer een bruidspaar ben tegengekomen. De majesteit ook niet overigens, maar die kans is ook wat kleiner.”
Erdin schat dat hij ruim 90 procent van de gemeentehuizen in Nederland op een kiekje heeft staan. Hij heeft ze niet allemaal, omdat hij is opgehouden met verzamelen vlak na zijn verhuizing naar Zuidhorn. ,,Ik heb de noordelijke provincies nog gedaan en ben er toen mee gestopt. Limburg is dan gewoon te ver weg.”
Een dergelijke hobby is anders ook nooit afgelopen, want er worden altijd weer nieuwe gemeentehuizen gebouwd. ,,Ik las een tijdje terug in de krant een artikel over een man van 82 die foto’s maakte van kerken. Die was daar al meer dan twintig jaar mee bezig, maar hij was ook nog niet klaar.”

26-08-2011 friesch dagblad /Simon Beije6