SPOREN IN DE KLEI “Toekomstvisie 2030” van VVD

SPOREN IN DE KLEI “Toekomstvisie 2030”: de kracht van identiteit
Inleiding
Regeren is vooruitzien, dus willen wij graag weten wat de toekomst kan gaan brengen en bovenal wat de inwoners van onze gemeente aan ontwikkelingen willen maar ook verwachten. Oktober 2008 is de aftrap gegeven voor de “Toekomstvisie 2030”, waarvan het document ter bespreking op tafel ligt.
Na bijna 20 jaar na de gemeentelijke herindeling neemt de gemeente Zuidhorn afscheid van het gevoerde dorpenbeleid. Een beleid wat, zeker voor de kleinere kernen, succesvol is gebleken. Met de “Toekomstvisie 2030” wordt een ander beleid geschetst. Althans zo lijkt het, maar wij als VVD hebben hier enige aandachtspunten betreffende de aangeboden visie.

Sturing door de politiek
Het aangeven van (nieuwe)ontwikkelingen binnen onze gemeente is een lastige zaak, maar is wel een uitdaging.
Natuurlijk gebruik je eerst een aantal algemene uitgangspunten en zijn er diverse knoppen om te bedienen waardoor de uitkomsten beïnvloed kunnen worden.
In het onderliggend document zijn nu juist die uitgangs- en beïnvloedbarepunten niet duidelijk weergegeven resp. omschreven.
Hoe zit het nu precies met onze bevolkingsgroei en niet te onderschatten gezinsverdunning?
In hoeverre gaat deze krimp ook in onze gemeente vorm krijgen?
Direct vertaald; hoe is de prognose op het gebied van het aantal leerlingen, gezinsverdunning, jeugd maar ook de vergrijzing?
Hoe kan onze gemeente dit met visie en beleid deze uitkomsten bijsturen en indien mogelijk veranderen? Zijn er bijvoorbeeld maatregelen denkbaar en mogelijkheden om deze krimp tegen te gaan?

Natuurlijk, ook wij van de VVD willen graag dat de gemeente Zuidhorn tot in 2030 en verder, aantrekkelijk blijft voor inwoners, bedrijven en bezoekers.
Om dit te kunnen bewerkstelligen zul je nu op basis van harde gegevens het beleid moeten maken, resp. afstemmen en kaderen.

Juist die harde gegevens, welke nodig zijn volgens ons, om dit beleid te kunnen uitzetten, zijn niet te herleiden uit het onderliggend document “Toekomstvisie 2030”.

Door dit gemis is de gemeenteraad niet in staat beleid voor de toekomst vast te stellen. In de zin van de gemaakte kosten betreffende het rapport “Toekomstvisie 2030” vindt de VVD de voorgelegde resultaten te mager en wij hadden derhalve meer verwacht van dit rapport.

Drie identiteiten resp. pijlersOp basis van drie identiteiten uit het rapport “Toekomstvisie 2030”, worden er verschillende sporen in de klei getrokken.
Deze identiteiten zoals weergegeven in de “Toekomstvisie 2030” zijn uiterst herkenbaar: .. stads, .. dorps en .. landelijk.
De VVD vindt deze identiteiten herkenbaar en realistisch en geven duidelijk de diversiteit van onze gemeente aan.

De drie in het rapport genoemde pijlers (lees 'sporen in de klei') zijn, gekoppeld aan een apart deelgebied, leidend voor de komende 20 jaar:
o de ‘stadse’ identiteit wordt bepaald langs de ‘ontwikkelingsas’ (Grijpskerk-Zuidhorn-
Groningen);
o de dorpse identiteit krijgt een plek in de overige dorpen;
o de landelijke identiteit is en blijft bepaald door het landschap, erfgoed en de
cultuurhistorie.

Stadse (klei)spoor
Het stadse (klei) spoor is het gebruik maken van de sterke verbindingen via het spoor, provinciale weg (N355 Friesestraatweg) en het Van Starkenborghkanaal.
“Kansen om als motor van de lokale economie te dienen” wordt in de “Toekomstvisie 2030” geschreven. En “De gemeente stimuleert het ondernemerschap en geeft de bedrijventerreinen op de as een kwalitatieve impuls, zodat het een aantrekkelijke vestigingsplaats biedt aan lokale bedrijven. Daarnaast zorgt de gemeente zoveel mogelijk voor clustering van de woningbouw en voorzieningen.”

Wij van de VVD vinden dit uitstekende uitgangspunten.
Vooral de onderkenning dat het MKB, zorg en dienstverlening de “motoren” van de lokale economie zijn.
De VVD heeft wel zijn twijfels met wat betreft de capaciteit van de N355, zeker binnen de gestelde termijn van 20 jaar.
Wij kennen allemaal de verkeersproblemen op de Friesestraatweg en het ontbreken van een goede, directe verbinding met de A-7.
Het is daarom ook te betreuren voor de gemeente dat een grote transportonderneming zijn toevlucht naar de A-7 Drachten gaat zoeken.

De in de “Toekomstvisie 2030” schematisch aangegeven nieuwe verbinding via Hoendiep-Pasop-Leek is wat de VVD betreft geen toekomstbestendige oplossing.
Met deze oplossing blijven Enumatil en Pasop de bottleneck.

De VVD ziet het meer in een verbinding vanaf Nieuwklap richting Westpoort A7, bij voorbeeld vanaf de rotonde Zuidhorn-Friesestraatweg achter Den Horn langs richting Westpoort Hoogkerk.
In het rapport “Toekomstvisie 2030” wordt ook het van Starkenborghkanaal als sterke verbinding genoemd. Is dit terecht een sterke verbinding?
De VVD constateert dat het kanaal tot op heden alleen maar problemen heeft gegeven, terwijl de gemeente helaas de kansen op een “natte” industrieterrein te Noordhorn laat liggen.
De VVD verwacht dat het economische spoor zoals beschreven in de “Toekomstvisie 2030” verder zal worden uitgewerkt, waarbij een grote inbreng van het MKB uitdrukkelijk gewenst is.
Goede uitvalswegen hierbij naar het Provinciale- en Nationale wegennetwerk is wat de VVD betreft een noodzaak.

Dorpse (klei)spoor
Het dorpse (klei) spoor is er een van actief burgerschap. In de “Toekomstvisie 2030” wordt dat omschreven als “Bewoners bepalen zelf de toekomst van hun dorp. Ze stellen met ondersteuning van de gemeente een eigen dorpsvisie op en zijn medeverantwoordelijk voor uitvoering en beheer.”

De VVD vindt actief burgerschap een goede zaak. Passend in het liberaal denken dat de burger zelf verantwoordelijk is voor zijn leefomgeving. De burger, actief in zijn dorpsgemeenschap, geeft de behoefte aan. De gemeente geeft, afhankelijk van de behoefte, in elk afzonderlijk dorp maatwerkoplossingen, waarin wonen, voorzieningen, recreatie en/of verenigingsleven worden gecombineerd. Dit geeft wel verplichtingen.
In de eerste plaats moet de burger zin hebben in een actief burgerschap. Puttend uit de ervaringen ziet de VVD dat wel gebeuren. In bijna alle dorpen zijn er actieve verenigingen. Vooral de dorpsverenigingen kunnen de belangrijke rol die zij nu hebben blijven uitoefenen.
De VVD spreekt de wens uit dat in het dorp Zuidhorn een dergelijke gesprekspartner zal ontstaan. Het oproepen van inwoners om mee te doen aan wijkschouw is daartoe en goede aanzet.
Actief burgerschap vergt ook iets van de gemeente. Als je als politiek vraagt om inzet en ideeën van de burger, dan moet er ook voldoende ruimte zijn voor uitvoering van de aangeleverde ideeën.
Daarom is het volgens de VVD van groot belang dat actief burgerschap en de ruimte hiervoor, vooraf goed gedefinieerd wordt, om teleurstellingen te voorkomen.
Mee praten is beter dan inspraak achteraf. De burger moet vroegtijdig bij de planvorming worden betrokken.

Wellicht is het verstandig om in de begroting van de gemeente ieder dorp een eigen (beperkt) budget toe te kennen. Een budget om snel te kunnen handelen op ideeën die vanuit actief burgerschap naar voren zijn gekomen.
Daarnaast vindt de VVD dat de gemeenteraad actief naar de dorpen toe moet. Laat de gemeenteraad de dorpenronde doen.

Landelijke (klei)spoor
Het landelijke (klei) spoor is verdere ontwikkelingen van het buitengebied. In de “Toekomstvisie 2030” wordt gesteld dat: “De landbouw de ruimte krijgt buiten de grenzen van het Middag-Humsterland, daarbinnen houdt de landbouw zich aan de structuur van het landschap en stimuleert de gemeente nevenfuncties als toerisme, zorg en educatie.”

Wij van de VVD vinden dat de rust en ruimte binnen onze gemeente sterke punten zijn om recreatie & toerisme te stimuleren.
Daarbij zien wij van de VVD voor onze gemeente Zuidhorn, gelegen tussen Duitsland en Friesland met mooi vaargebied zoals het Reitdiep, Hoendiep e.d., voordelen van een staande mastroute. Weliswaar gesloten tijdens de spits, zou een dergelijke vaarroute een enorme opkikker geven voor onze regiotoerisme.

Het Middag-Humsterland is wat dat betreft uit te bouwen tot een sterk handelsmerk. Maar ook het Westerkwartier kan wat ons betreft ‘in de markt’ worden gezet.
Daarbij mag het niet zo zijn dat door de verdere ontwikkeling van R&T en behoud van de ruimte, voor de boeren het leven onmogelijk wordt gemaakt. Wetend dat de boeren het landschap uiteindelijk hebben gevormd, vind de VVD dat wij juist die boeren nodig hebben om het landschap te beheren en te behouden. Een goede compensatie voor natuurlijke (berm)beheer is daarbij noodzaak.
Onze boeren moeten ook in ons gebied economisch kunnen boeren en waar dat vanwege landschapsbeheer niet kan, financieel gecompenseerd kunnen worden.

Daarnaast zien wij steeds meer de belemmeringen ten aanzien van het gebruik van vrijkomende agrarische bebouwingen. De huidige regelgeving om leegstaande boerderijen te gebruiken is wat ons betreft te eng.
Om de leefbaarheid van het platteland te waarborgen zou een ruimhartig gebruik stimulerend kunnen werken.

Daarbij komt nog dat het volgens de VVD maar al te vaak voorkomt dat door nieuw gebruik van de leegstaande boerderijen, de aanpalende boer plotseling te maken krijgt met verscherpte geluids- en milieuzones, zonder dat zijn situatie is veranderd.
Plotseling komen er klachten over stank en geluidsoverlast in de richting van de reeds vele jaren boerende buurman.
Dat is wat de VVD betreft een ongewenste situatie. De VVD spreekt hier dan ook de wens uit een regeling te formuleren om dit te voorkomen. In den lande werken al diverse gemeentes met zo’n “what-you-see-is-what-you-get” regeling.





Structuurvisie
De toekomstvisie moet uitgewerkt worden tot een structuurvisie. De structuurvisie is een belangrijk juridisch en financieel document.

Zoals eerder aangegeven is de voorliggende “Toekomstvisie 2030” nog niet af. Naast de ruimtelijke en financiële effecten, wenst de VVD de “Toekomstvisie 2030” verder uitgewerkt in een sociale kaart, woningbouwkaart, economische kaart, een openbaar vervoerkaart, de groene kaart en R&T kaart.

Vele zaken zijn nog onduidelijk en vergen een gedegen uitwerking. Daarbij is het van belang om vooraf aan te geven wat de speelruimte van de politiek hierbij is. Welke knoppen kan de gemeenteraad nog bedienen en wat zullen dan de gevolgen zijn.
Neem als voorbeeld de kaart van het Openbaar Vervoer. Hoe houden wij de dorpen buiten de in de “Toekomstvisie 2030” genoemde assen bereikbaar?
Een mogelijkheid is om alle vervoersstromen (Openbaar Vervoer, Leerlingenvervoer, gehandicaptenvervoer etc.) in beeld te brengen en te vergelijken waar de dubbelingen zitten. Waarom een busje voor leerlingenvervoer met één leerling laten rijden als er ook betalende inwoners dezelfde richting op willen?
Zoals eerder gezegd missen wij de politieke speelruimte.

Wie de toekomst als tegenwind aanvaardt, loopt in de verkeerde richting.
(Niet naar het verleden kijken, maar op de toekomst gericht blijven en van het verleden willen leren.)
De VVD ziet de gemeente Zuidhorn bestaan uit een samenbundeling van krachtige individuen. Waar geen groepen mensen uit angst, afgunst of onwetendheid worden uitgesloten. Waar mensen gelijkwaardig de kansen krijgen om hun talenten te ontplooien. Sterke individuen, trots op hun omgeving. Mensen bewust van hun omgeving en maatschappelijke verantwoordelijkheden. Samen bouwend aan een gemeente waar ver na 2030 de mensen graag willen wonen en werken.
Voor een gemeentebestuur dat faciliterend optreedt, maar zich beperkt in bemoeienis, belastingdruk en betuttelende regelgeving, wil de VVD zich blijvend inzetten.

De “Toekomstvisie 2030” als een belangrijk en belangwekkend document. Op eerste gezicht is de voorliggende visie als “braaf” en “zoals te verwachten” te betitelen. Maar als diverse zaken zoals door de VVD aangegeven verder worden uitgewerkt, kunnen de drie sporen in de klei onze gemeente een aantrekkelijke gemeente laten blijven. De aanzet is er.

De fractie van de VVD,
Dhr. R.J. Westerhoff-Dijkinga
Dhr. S. Somers