Natuurinclusieve melkveehouderij in het Westerkwartier is een uitdaging

Aduard - Onderzoek naar natuurinclusieve bedrijfsplannen voor melkveehouders in het Westerkwartier toont aan dat melkveehouders wel willen, maar een groot deel moeite heeft om zo’n bedrijfsvoering rendabel te maken. Dit werd duidelijk tijdens de afsluitende bijeenkomst van het programma Westerkwartier Natuurinclusief, die gisteren in Aduard plaatsvond.

Gedurende de afgelopen jaren hebben adviseurs en melkveehouders gewerkt aan bedrijfsplannen. Het doel was om minder afhankelijk te worden van buitenlandse grondstoffen en meer in te zetten op biodiversiteit en landschapsbehoud, waarbij een duurzaam verdienmodel voor de boer het uitgangspunt is.

Deze bedrijfsplannen tonen aan dat het voor veel boeren op dit moment financieel heel moeilijk is om de omslag te maken naar een natuurinclusieve bedrijfsvoering. Door de huidige regelgeving, met het afbouwen van derogatie en de verplichte aanleg van bufferstroken, én de hoge kosten en oplopende rente, hebben zij nu al moeite om het hoofd boven water te houden. Dit terwijl de meeste van hen bereid zijn om stappen richting een natuurinclusieve bedrijfsvoering te zetten. Het onderzoek onderstreept ook het belang van het bieden van een toekomstperspectief aan de sector waarin natuurinclusief boeren een lonende activiteit kan worden.

Extensiveren door minder dieren te houden leidt tot minder omzet waardoor de financiële krapte op het bedrijf nog groter wordt. Extensiveren door meer grond te verwerven, lijkt een te grote investering te zijn voor veel boeren. Zonder (overheids-)ondersteuning is natuurinclusieve landbouw voor veel melkveehouders in het Westerkwartier niet mogelijk. Dit is een stevige boodschap als er tegelijkertijd veel animo is om stappen te zetten met natuur én landschap.

Gedurende de looptijd van het Interbestuurlijk Programma Westerkwartier Natuurinclusief hebben de melkveehouders en de deelnemende organisaties waardevolle inzichten opgedaan door elkaar te inspireren en te enthousiasmeren tijdens de vele bijeenkomsten over de toekomst van de landbouw en het landschap. Boeren geven aan stappen te willen nemen, zeker als dit financieel in hun bedrijf past. De opgebouwde samenwerking tussen de overheden en maatschappelijke organisaties biedt een basis om boeren te helpen bij de ontwikkeling van een toekomstbestendige melkveehouderijsector in het gebied.

Tijdens de bijeenkomst zijn vier puzzelstukken gepresenteerd die gezamenlijk de rode draad van het programma Westerkwartier Natuurinclusief symboliseren. De puzzelstukken zijn: ‘met de boeren’, ‘samen doen’, ‘grond’ en ‘durf te planten’. Hoewel de puzzel nog moet worden gelegd zijn de losse stukken meegegeven aan de provincie Groningen om te gebruiken in de gebiedsprocessen vanuit de Transitie Landelijk Gebied. Ze belichamen de gezamenlijke inzet om het Westerkwartier natuurinclusiever te maken.