In het landschap van de Groningse streek Middag-Humsterland is het verleden overal aanwezig. Zo zijn de wierden goed zichtbaar: veel dorpen liggen iets hoger. En de wegen in het gebied zijn kronkelig, net als de zeearmen waarlangs ze ooit zijn aangelegd. In de vandaag verschenen Landschapsbiografie zijn de kansen voor verdere ontwikkeling van het landschap beschreven.
Het landschap van Middag-Humsterland is in de loop van duizenden jaren ontstaan. Het is het resultaat van samenspel tussen zee en mens. Onderzoekers van de Rijksuniversiteit hebben een beschrijving gemaakt van het landschap. De Landschapsbiografie beschrijft hoe het gebied is ontstaan, hoe het gebied mooier kan worden en geeft een idee welke ‘verdienmodellen’ er kunnen zijn. Jeroen Wiersma, auteur: “Er liggen kansen voor het behoud en herstel van cultuurhistorie en biodiversiteit. Om die kansen te verzilveren moeten we de kennis daarover breed delen. Het is wel van groot belang dat ook de financiële kant geregeld is.”
Het project Ontwikkelend Landschap is gestart door de Stichting Nationaal Landschap Middag-Humsterland. Voorzitter Jens Enemark uit Zuidhorn: “We zijn erg gelukkig met deze Landschapsbiografie. Dit laat zien dat Middag-Humsterland absoluut uniek is en de aanwijzing als Nationaal Landschap verdient. Zoals ieder cultuurlandschap is Middag-Humsterland juist door de mensen vormgegeven; de toekomst kan ook alleen met de mensen die er wonen vormgegeven worden. De Landschapsbiografie geeft richting aan wat je zou kunnen doen. Ik verheug me er enorm op daarmee aan de slag te gaan”. Enemark vervolgt: “De boeren zijn de beheerders van dit landschap. En hun werk moeten we als samenleving ook waarderen. Wij genieten van het prachtige landschap, maar het zou ook moeten betekenen dat de boeren daarvoor betaald krijgen.”
Uit het onderzoek blijkt dat op het voormalig Waddeneiland Humsterland en het schiereiland Middag al mensen woonden vanaf 600 v. Chr. Vanaf het jaar 1100 zijn gebieden ingepolderd. Dat was al vóór de monniken van Aduard kwamen. Kenmerkend voor Middag-Humsterland zijn de dorpswierden, die hoger waren aangelegd om de bewoners te beschermen tegen het water van de Waddenzee. Het bijzondere van dit gebied is dat je - als je goed kijkt - echt oude elementen kunt zien. Wierden, dijken, oude prielen van de Waddenzee die nu sloten zijn. Oude kerken, de dorpen op een rij langs het Reitdiep, van Oostum via Ezinge tot Aalstum. De Landschapsbiografie - met allerlei kaarten - helpt je om deze tekens te herkennen in het gebied.
Het project Ontwikkelend Landschap is begeleid door een stuurgroep van landschapskenners, boeren, overheid en dorpsbewoners. Een van de betrokken boeren zegt het zo: “Het landschap slingert, is bochtig. Dat is soms lastig, maar het geeft een landschap ook haar unieke karakter.” Het eerste exemplaar van de Landschapsbiografie is op 6 januari aangeboden aan Kor Berghuis, voorzitter van de Gebiedsraad Middag-Humsterland. Berghuis: “We zijn erg blij met deze Landschapsbiografie. Het geeft weer wat er zo bijzonder is aan Middag-Humsterland. We willen samen met agrariërs en inwoners aan de slag om te kijken hoe we gezamenlijk kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van Middag-Humsterland.” De Landschapsbiografie is te verkrijgen bij de Gebiedscooperatie Westerkwartier in Zuidhorn en bij Museum Wierdenland in Ezinge, dat nog gesloten is t/m 14 januari.