Van 6 tot en met 10 november 2023 was de Week tegen Ondervoeding in Nederland. Een moment die de diëtisten van Zonnehuisgroep Noord aangrepen om ondervoeding onder de aandacht te brengen. Een risico op ondervoeding komt vaker voor dan gedacht. Bij opname in een verpleeghuis is dit maar liefst 15-20%! Conclusie; nog te veel kwetsbare ouderen en zieke volwassenen kampen met dit probleem en de gevolgen hiervan.
Diëtisten Miranda Jonker en Fenny van der Laan stonden deze week op maandag en donderdag op het Dorpsplein van Zonnehuis Oostergast om voorlichting te geven en in gesprek te gaan met collega’s en bezoekers.
Nieuwe screeningsmethode voor ondervoeding
“Alhoewel er voor gezond leven en gezonde voeding steeds meer aandacht is in onze samenleving en meer in het nieuws is, zijn juist de ouderen kwetsbaar. We hebben nu een screeningsinstrument, de SNAQ-RC, waarmee veel sneller gescreend kan worden op ondervoeding. Die wordt bij opname ingezet. Het enige wat we hoeven te weten is de lengte en het gewicht en antwoord op drie vragen. De uitslag is groen (geen actie) oranje (signalering naar arts en voedingsinname wordt bijgehouden) of rood (arts en diëtist worden ingeschakeld),” vertellen de diëtisten.
Veranderde trends
Vroeger was niet ontbijten of alleen met een kopje thee en brood voldoende. Een aantal cliënten doet dit nog steeds. “We adviseren om echt wel te gaan ontbijten zodat je de dag met nieuwe energie start of om het ontbijt aan te vullen met bijvoorbeeld zuivel of granen. Die eiwitten heb je nodig voor je spieren, dus dat is wel essentieel. Wist je dat witbrood vroeger een statussymbool was?” vertelt Fenny. Het was arbeidsintensiever en luxer. Maar alle voedingsstoffen zijn eruit. Gelukkig zijn cliënten zelf, maar ook zorgmedewerkers en behandelaren hier scherper op. Als ze zien dat iemand afvalt, wordt er sneller aan de bel getrokken. Het is een feit dat als mensen in een betere conditie blijven, ze ook minder kans hebben op bijvoorbeeld valpartijen. En daar kan voeding zeker aan bijdragen.
Successen
Wanneer iemand sondevoeding gebruikt en weer zelf kan eten, begeleiden we de cliënt hierbij. We starten dan met speciale dieetvoeding en bouwen langzaam af richting gewone voeding. Het helpen van niet meer zelf kunnen eten naar volledig weer zelf eten, geeft heel veel voldoening. Dat zijn de krenten in de pap.”
“Er was een bewoonster die steeds zwaarder werd omdat ze geobsedeerd was door eten. Met onze hulp kreeg ze inzichtelijk van wat ze at en spraken we bepaalde dingen af. Er moest een knop om. Nu beweegt en wandelt ze weer heel veel en wordt blij als ze ons ziet. Daar geniet zowel de client als ik van.
Meer over Fenny en Miranda
Fenny werkt sinds 1991 als diëtist bij Zonnehuisgroep Noord. Ze is na het schrijven van haar afstudeerscriptie gebleven. Ze werkt met kwetsbare ouderen van Gerontopsychiatrie, Psychogeriatrie, Somatiek en cliënten van het Centrum voor Beademingszorg en de woongroep niet-aangeboren hersenletsel. “Ik vind het zo leuk. Ze hebben vaak hun eigen gewoontes en bijzonderheden. Het is per persoon puzzelen om de voeding zo optimaal mogelijk te krijgen. Maar het is geweldig om met ze te sparren.”
Miranda werkt sinds 2017 als diëtist bij Zonnehuisgroep Noord. Ze is na haar stage blijven hangen. Ze werkt voornamelijk met kwetsbare ouderen op Revalidatie en bij mensen thuis. “Ik vind de mensen fantastisch. Ze hebben prachtige verhalen en staan open voor suggesties. Ook al hebben ze soms hun eigen ideeën over voeding.
Diëten is maatwerk
Beiden houden van hun vak. De diëtisten leveren maatwerk voor elke cliënt. De specifieke behoefte van iemand staat centraal. Als iemand moet aansterken, heeft deze andere adviezen nodig dan iemand die wil afvallen. Een diabeet of iemand met nierfalen of de ziekte van Parkinson heeft ook weer andere behoeften. Het is nooit hetzelfde. Het is telkens weer puzzelen, maar dat maakt het vak uitdagend.